Hoogsensitief personen HSP, de ene is de andere niet
Naast hoe je blauwdruk en je zelfvertrouwen is, zijn er een aantal dingen die voor verschillen tussen hoogsensitief personen kunnen zorgen. Een verschil is bijvoorbeeld ook of je meer introvert of meer extravert bent. Of je meer of juist minder nieuwsgierig bent. Of je van nature meer verlegen of juist vrij bent. Of je meer een ochtendmens of meer een avondmens bent.
Hoogsensitief personen zijn er altijd geweest
Hoewel het misschien een hype lijkt, zoveel mensen hoogsensitief persoon blijken of lijken te zijn, toch is gevoeligheid iets dat niet nieuw is. In vroegere tijden waren de HSP-ers de verkenners in de stam. Degenen die op de een of andere manier het onheil aan voelden komen. Maar het waren ook de medicijnmannen en kruidenvrouwen die met hun gaven voor genezing zorgden. Eigenschappen en kwaliteiten die destijds ook duidelijk hun waarde hadden.
Erkenning en waardering voor hoogsensitiviteit
Maar in een veranderende en steeds meer technocratisch geworden maatschappij wordt en werd sensitiviteit niet overal erkend en gewaardeerd en gemakkelijk als een beetje neurotisch afgedaan. Ik denk dat het als je zelf een hoogsensitief persoon bent belangrijk en cruciaal is hoe je conditionering is verlopen. Hoe je blauwdruk eruit ziet. Oftewel de eerste imprint van ervaringen en betekenissen die je in je leven hebt meegemaakt. Want die eerste belangrijke ervaringen zijn heel bepalend voor het feit of je als gevoelig mens zelfvertrouwen hebt opgebouwd of dat je jezelf als afwijkend en negatief bent gaan zien.
De blauwdruk van een hoogsensitief persoon
Daar is het, zo ik het zelf ervaar en ervaren heb, bij veel hoogsensitief personen ‘mis’ gegaan, voor zover dingen ‘mis’ kunnen gaan in je leven. Ik zeg mis, omdat op het moment dat er in je blauwdruk negatieve ervaringen zijn opgeslagen ten aanzien van je gevoeligheid je van je natuurlijke pad afdwaalt en je aangepast gedrag gaat vertonen. Dat aangepaste gedrag is voor de meeste hoogsensitief personen een soort tweede natuur geworden. Dat kunnen ze als geen ander. Maar de negatieve keerzijde daarvan is dat als je dat doet, je ‘weg’ raakt bij jezelf. En als dat lang genoeg duurt, dan begint het energie verlies. Met op de lange termijn vaak overspannenheid en burn-out. De vraag is dan ook meestal niet of je in een burn-out terecht komt, maar eerder wanneer en hoe vaak…
Zelfvertrouwen en grenzen
Heb je als hoogsensitief persoon een fijne jeugd gehad en ben je gesteund en erkend in je sensitiviteit en heb je daarin zelfvertrouwen en goede grenzen opgebouwd, dan ziet hoogsensitiviteit er vooral uit als een kwaliteit. Je bent dan in staat om op een adequate manier je ruimte in te nemen zonder dat je de ander uit het oog verliest. Je stelt goede grenzen en je zorgt zowel goed voor jezelf als voor de ander. Je vindt het dan ook leuk om nieuwe dingen te doen en te ontdekken, mits ze niet te overweldigend zijn en je daarmee overprikkelen.
Focus
Wat dan nog wel een uitdaging kan zijn is het hebben en houden van focus. Want veel hoogsensitieve mensen zijn heel begaafde mensen die een brede interesse hebben. Ze vinden veel dingen leuk of interessant. Hetgeen het nadeel heeft dat hun energie versnipperd gericht is op allerlei verschillende dingen. Een combinatie met hoogbegaafdheid komt ook regelmatig voor.
Stel je niet zo aan…
Ligt er daarentegen in je blauwdruk vast dat je gevoeligheid aanstellerij is en dat je ‘normaal’ moet doen en niet zo moet ‘zeuren’, dan ziet dat vertrouwen in jezelf en je kwaliteiten er heel anders uit. Omdat je als kind voor je overleving nu eenmaal lang afhankelijk bent van volwassenen (meestal je ouders en andere verzorgers) zul je aangepast gedrag gaan vertonen. Je leert dan wie je bent en wat je voelt in jezelf af te wijzen. Met als gevolg dat je in de loop van je jeugd (een deel van) jezelf kwijt raakt. Naast je opvoeders zijn ook vriendjes en vriendinnetjes hier bepalend in. Want het kind wil er ook graag bij horen. En als het teveel afwijkt van de groepsnorm, dan raakt het buitengesloten en vooral als sprake is van een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen dan zal het hoogsensitieve kind heel erg zijn best gaan doen om er toch maar bij te horen. En ook hier geldt weer: met als gevolg, dat het zichzelf kwijt raakt. Een laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen in combinatie met hoogsensitiviteit maakt ook niet dat je snel allerlei nieuwe dingen aangaat. Je blijft dan liever in je comfortzone waar je je meer veilig voelt.
Basisbehoeften
Die veiligheid is een basisbehoefte die we allemaal hebben. Als je die niet ervaren hebt in je jonge leven en daarnaast heb je ook weinig erkenning en verbinding ervaren, dan heb je op drie punten in je basisbehoeften een gemis ervaren. Het gevolg ervan kan zijn dat je een soort verslavend gedrag gaat herhalen waarin die drie basiselementen een rol spelen. Bijvoorbeeld door het aangaan van relaties die ondermijnend zijn. Dat trek je onbewust aan omdat je systeem door die vroege ervaringen uit balans is geraakt en je systeem wel in balans wil zijn. Door het aangaan van die ondermijnende relaties wil het onbewuste dat de onbewuste pijnervaringen alsnog in je bewuste komen zodat je alsnog kunt gaan verwerken en emotioneel groeien.
Meer over basisbehoeften kun je lezen in het gratis E-bookje: Basisbehoeften
Enige vorm van aanpassing is noodzakelijk
Nu is het uiteraard zo omdat we als mensen sociale wezens zijn dat enige vorm van aanpassing prima is. Maar belangrijk is dat er een bepaalde vorm van balans gevonden wordt tussen aanpassing en gaan staan voor wat voor jou belangrijk is.
Introvert of extravert
Je kunt je wel voorstellen dat een introvert hoogsensitief persoon een ander type mens is dan de extraverte hoogsensitief persoon. De introverte hoogsensitief persoon heeft wel behoefte aan andere mensen in de vorm van een paar goede vrienden, maar in grote groepen voelen ze zich meestal niet zo thuis. Misschien ben jij wel een extravert hoogsensitief persoon en twijfel je om die reden of je wel echt hoogsensitief bent. Cruciaal daarin is de manier waarop je je batterij weer vult. Een extravert hoogsensitief persoon zal toch liefst in zijn of haar eentje willen bijtanken. In de rust en de stilte. Echte extraverte niet hoogsensitief personen vinden het een pittige uitdaging om in die rust en stilte bij te tanken.
Communicatiestijlen
Je favoriete communicatiestijl is een vorm van aangeleerd gedrag die je je al heel jong hebt eigen gemaakt door een combinatie van aanleg en gekopieerd gedrag van je directe omgeving. Als het bij jou thuis een zoete inval was en je voelde je daar fijn en veilig bij, dan zul je dat gemakkelijk over kunnen nemen. Maar ook als het voor je overleving nodig was en je hierin geleerd hebt je aan te passen, kan je extravert gedrag hebben aangeleerd. Uiteraard geldt iets vergelijkbaars voor introvert gedrag. Een snelle en gemakkelijke manier om jezelf bewust te worden of je meer extravert of meer introvert bent is de vraag of je het liefst een paar goede vrienden hebt of juist een uitgebreide vriendenkring hebt. Of: Ga je liever met een of twee vrienden of vriendinnen op stap of juist liever in een grote groep? Het laatste duidt meer op extravertheid. Het eerste op introvertheid. Meer over communicatiestijlen kun je lezen in het artikel: DISC, Communicatiestijlen, als jij nu maar…
Vrij of verlegen
Verlegenheid als aangeboren eigenschap is anders dan als gevolg van de combinatie van gevoeligheid en ervaren onveiligheid in je jeugd angstig, bezorgd en de neiging tot depressiviteit te hebben ontwikkeld. Het laatste is meer een teken van de gevoeligheid en is vrijwel altijd ontstaan in een vijandige dan wel niet gevoelige omgeving. Dit laatste zal hoogstwaarschijnlijk ook veranderen op het moment dat je als hoogsensitief persoon je deuken en butsen uit je jeugd gaat verwerken en leert om de kwaliteit van je gevoeligheid meer te waarderen. Echte verlegenheid als eigenschap is meer blijvend.
Ochtendmens
Ook het feit of je ochtend dan wel avondmens bent maakt ook verschil in hoe het gedrag van een hoogsensitief persoon eruit ziet. Een hoogsensitief persoon die ochtendmens is zal vaker in de morgen overprikkeld raken, hoewel het effect op het energieniveau zich ook in de loop van de dag kan ontwikkelen. De kunst is om (net als bij de meeste andere punten) een zekere balans te vinden hierin. Balans door je energie goed over de dag te verdelen en ’s morgens rustig te beginnen en ’s middags wat minder eisen aan jezelf te stellen. De avond kun je het beste gebruiken om bij te tanken en bijtijds naar bed te gaan.
Avondmens
Avondmens en hoogsensitief (wat minder voorkomt) heeft voordelen. Je hebt dan de rust en de stilte van de avond en nacht om te werken en je kunt (als je werk dat toelaat) ’s morgens lekker uitslapen en rustig op gang komen. Bovendien heb je dan meestal ook minder last van de spits 🙂
Boosheid
Nog een ander verschil is of je als hoogsensitief persoon geleerd hebt om je boosheid te voelen en die ook te uiten. Het kunnen voelen en uiten van je boosheid is mede bepalend voor hoe goed je in staat bent je grenzen te stellen. Een introvert hoogsensitief persoon die over weinig zelfvertrouwen beschikt en de boosheid niet voelt, zal ook minder in staat zijn om adequate grenzen te stellen, dan een extravert hoogsensitief persoon met voldoende zelfvertrouwen.
Alles bij elkaar
Je kunt je uit dit alles wel voorstellen dat een extraverte op de buitenwereld gerichte hoogsensitief persoon met een probleemjeugd er anders uit ziet dan een introverte tevreden hoogsensitief persoon die een fijne en steunende jeugd heeft gehad. Daarnaast hebben hoogsensitief personen net als andere mensen ook verschillende belangstellingen in de vorm van muziek, kennis, sportief, enzovoorts waardoor ze ieder voor zich uniek zijn.
Zelfvertrouwen voor vrouwen
Werkt jouw blauwdruk ondermijnend voor je? Heb je vooral geleerd dat je niet mag zijn wie je bent? Dat je een jankerd bent en dat je sterker moet zijn? Of heb je juist geleerd je sterk voor te doen, maar is dat niet alleen wie je bent? De online cursus Zelfvertrouwen voor Vrouwen helpt je te ontdekken wie je nog meer bent of kunt zijn.
Bron: http://www.confront.nl/artikelen/718-hoogsensitief-personen-hsp-de-ene-is-de-andere-niet/
We zijn als mensen allemaal verschillend, ook in hooggevoeligheid. Zelfs dan zijn er verschillende vormen van HSP net zoals er verschillende persoonlijkheden zijn. Ook achtergrond, opvoeding, ervaring, trauma’s spelen een rol mee tot welke groep HSP iemand behoort.
Er zijn veel mensen die hoogevoeligheid en extra gevoelig zijn met elkaar verwarren en dan vlug zeggen, ik ben ook HSP. Zelf voel ik aan wie echt hooggevoelig is of niet. Hoef deze persoon zelfs niet eens persoonlijk te zien, mijn gevoel en intuïtie geven het vanzelf aan net zoals liegen. zelfs als er keihard gelogen of ontkend wordt.
ॐ Marianne ॐ 