Mededogen werkt.

Mededogen werkt. Hoe mededogend ben jij? Of heb je vooral medelijden?

Mededogen roept bij veel mensen associaties op met medelijden. Maar mededogen is niet hetzelfde als medelijden. Het verschil tussen mededogen en medelijden is dat het lijden eruit is. Mededogen laat de ander zelf verantwoordelijk zijn of verantwoordelijkheid nemen voor wat er in zijn of haar werkelijkheid is. Tussen medelijden en mededogen is als het ware een soort van machtsverschil. Een machtsverschil tussen die twee situaties en woorden. Mededogen gaat erover aan de ander te laten weten: Ik begrijp je en ik voel met je mee. Waar medelijden de ander ‘klein’ kan maken. Er zit iets neerbuigends in medelijden. Waar mededogen veel meer uit gaat van gelijkwaardigheid.

Macht

Je kunt het verschil tussen mededogen en medelijden ook in jezelf ervaren door jezelf eens een situatie voor ogen te halen waarin je een verschil van inzicht of mening had met iemand die meer invloed, gezag of macht had en een situatie waarin de ander minder invloed, gezag of macht had. Voel je hoe anders het voelt als je de ander wilt laten weten: Ik begrijp je en ik voel met je mee? Merk je ook het verschil op in hoe gemakkelijk of niet je in de ene en in de andere situatie reageert? Maar ook als je zelf in een nare situatie zit en verschillende mensen laten jou weten dat ze met je meevoelen. Maakt het voor jou verschil wie in welke positie je dat laat weten? Voelt dat anders?

Basisbehoeften

Mededogen uiten maakt dat je je gezien en gehoord voelt. En gezien en gehoord worden is een van onze zes basisbehoeften. Je ervaart daarin een vorm van bestaansrecht. Bestaansrecht in mogen zijn wie je bent en mogen ervaren wat je ervaart. De meeste mensen ervaren mededogen en die acceptatie en erkenning als een groot geschenk. Herken je dat ook bij jezelf? Hoe fijn het is of kan zijn als de ander je gewoon laat in jouw ervaring? Waarin ook een soort vertrouwen wordt gegeven dat je zelf in staat bent om jouw situatie te veranderen mocht je daar behoefte aan hebben. Medelijden heeft iets in zicht van: Kom maar hier ik zal het wel even voor je oplossen. Dat kun jij zelf niet, want jij bent zielig. Misschien klinkt dat wat cru, maar het is wel wat er tussen de regels door wordt gezonden en ontvangen. Misschien door geen van beide partijen met een bewuste intentie, maar toch…

Oplossen

Daarom is het ook voor veel mensen naar als je meteen met je oplossing klaar staat als er iets aan de hand is. Het gevoel dat je ervaart in een bepaalde situatie wordt daarin en daardoor dan niet erkend. Je wordt niet gezien en gehoord in waar je ‘last’ van hebt en verbinding is er helemaal al niet als dat gebeurt. Uiteraard zijn de intenties van de helper positief, maar in de uitwerking schiet hij zijn doel voorbij.

Medelijden zorgt voor afstand

De ongelijkwaardigheid die in medelijden zit, zorgt ook niet voor verbinding. Medelijden creëert in plaats van verbinding juist afstand. We willen ons niet minder dan de ander voelen. We willen niet dat zielig gevonden worden. Hoewel… Soms willen we dat wel. Want soms laten we ons meetrekken in dat niet functionele patroon. Als je zelf een patroon hebt ontwikkeld van onzekerzijn over wie je bent en of je van jezelf mag zijn wie je bent, dan ben je in eerste instantie een gewillig slachtoffer om medelijden te ontvangen. Je krijgt dan van de buitenwereld weerspiegeld dat je inderdaad ‘dom, niet goed genoeg, lelijk, slecht, etc… bent. Maar dat is een patroon waarin de verschillen worden uitvergroot. En het is niet een patroon waar je uiteindelijk gelukkig mee wordt. In het artikel: Dramadriehoek of reddingsdriehoek lees je er meer over.

Mededogen zorgt voor verbinding

In het uiten van mededogen ontstaat echter juist verbinding. Verbinding is naast gezien worden ook een van onze basisbehoeften. Verbinding brengt even een moment van waarlijk contact. Contact op hartniveau. Je weet je even een moment verbonden met elkaar. Je weet: Ik ben niet anders dan anderen. Want de taal van emoties is universeel. We voelen ons allemaal bij tijd en wijle verdrietig, boos, gefrustreerd, uitgelaten of vul maar in. Het ervaren en vervolgens delen van die gevoelens en/of emoties en daarin gezien en erkend worden, maakt ook dat we het onszelf makkelijker kunnen toestaan te voelen wat gevoeld wil worden.

Houd het dan nooit op?

Veel van mijn klanten zeggen wel: Ja maar, ik heb al zo veel of zo vaak hierover gejankt. Houd het dan nooit een keertje op? Ik ben er wel klaar mee. En de misser die in dat gedachtepatroon zit, is dat het niet het aantal keren dat je ergens om hebt gejankt is, dat bepalend is of je er klaar mee bent of niet. Het zit veel meer in de acceptatie. Mag ik me voelen zoals ik me voel. Jezelf dat kunnen toestaan. Niet 1 x, maar als het nodig is voor je verwerking net zo vaak als nodig. Maar er dan wel ten volle ja tegen zeggen.

Kijken door de ogen van liefde

Mededogen is als het ware kijken door de ogen van liefde. Kijken via het hart. Je oordeelloslaten, wat in veel gevallen het gif in relaties is. Oordelen leidt vrijwel altijd tot allerlei negatieve emoties als woede, ergernis en haat. Mededogen daarentegen heeft die negatieve lading niet. Als je mededogend bent sta je naast de ander, niet erboven of eronder, maar ernaast. Zij aan zij.

Bestaansrecht

Je mededogen tonen, begrip tonen en meevoelen is daarom ook in vrijwel alle gevallen veel effectiever voor het behoud van de relatie, dan medelijden. Mededogen zorgt ervoor dat wat gevoeld wil worden ook gevoeld kan worden. Ook het gevoel krijgt daarin bestaansrecht. Je hoeft niets voor de ander op te lossen. In vrijwel alle gevallen is de ander daar heel goed zelf toe in staat.

Kan ik iets voor je doen?

Als je al hulp wilt aanbieden, vraag dan gewoon waar de ander behoefte aan heeft. Een simpel: Kan ik iets voor je betekenen is al meer dan genoeg. Dat laat de verantwoordelijkheid waar hij hoort en ruimte om iets te doen als de ander daar behoefte aan heeft.

Er zijn grenzen

Mededogen betekent niet dat je alles hoeft te accepteren. Het betekent wel dat je bereid bent om te kijken waar de ander staat en hoe hij of zij daar terecht is gekomen. Dat je niet oordeelt, maar de situatie waarneemt zoals hij is. Je hoeft je dan ook niet te identificeren met de ander en zijn of haar gevoel. De situatie is gewoon zoals hij is. En de ander voelt wat hij voelt. En als je met mededogen kijkt kun jij je wel verplaatsen in wat de ander voelt. Je begrijpt wat hem of haar raakt en tegelijkertijd laat je de ander zijn eigen problemen oplossen. Je hoeft er namelijk verder niets mee. Met dat probleem van de ander. Maar een beetje mededogen doet wel vaak wonderen…

Mededogen met jezelf

Maar ook naar onszelf zijn we vaak veel te streng. Of we hebben medelijden met onszelf en vinden onszelf zielig, maar gaan vervolgens op de bank zitten en komen niet in beweging. Of we zijn veel te streng voor onszelf en laten ons door onze kritische ik op de kop zitten. We hebben het niet goed gedaan, zijn niet goed genoeg, te dom, te lelijk, te… Ook daarin kan mededogen veel goeds doen. Lief voor jezelf zijn en jezelf met zachtheid behandelen. Accepteren dat je soms onhandige dingen doet. Accepteren dat je lichaam de vorm heeft die het heeft. En blij zijn dat alles functioneert zoals het functioneert. Mededogen werkt helend, voor zowel de ander, maar zeker ook voor onszelf.

Stil aanwezig

Dat is wat mededogen doet en zegt. Mededogen gaat erover dat je in contact bent met je eigen gevoel. Dat je zelf ook voelt wat je voelt in die situatie. Mededogen is een vorm van stil aanwezig zijn met en bij (jezelf en) de ander. Van luisteren naar wat gezegd en gevoeld wil worden. Zonder direct met een oordeel of oplossing klaar te staan. Mededogen is vrij van oordelen. Mededogen gaat over mee resoneren in de energie en het gevoel van jezelf en de ander. Mededogen zegt tegen de ander, maar ook tegen onszelf: Het is goed. Ik begrijp wat je voelt. Voel het maar. Wees maar verdrietig als het nu verdrietig voelt. Ik snap wel dat je nu voelt wat je voelt. En ik herken dat…

Valkuil

Valkuil in het contact met de ander is nog wel dat je op dit punt niet jouw shit heel erg groot voor de ander neerzet en het vervolgens over jou gaat… Maar als het functioneel is zou je het heel kort kunnen aanstippen. Ik begrijp je. I have been there… Dat is alles. En je wilt niet weten hoe heilzaam dat is. Heilzaam alleen maar omdat er zijn mag wat er is. En je laat weten dat je ziet wat er is en dat dat goed is. Dat is de kracht van mededogen. Hoe fijn zou het zijn als we dat met zijn allen eens wat meer zouden gebruiken?

Bron: http://www.confront.nl/artikelen/708-mededogen-werkt-hoe-mededogend-ben-jij-of-heb-je-vooral-medelijden/?