50 Tips voor een betere omgang met Adult Attention Deficit Disorder (ADD)

Naast de bekende ADHD is ook ADD bekender geworden en naar buiten gebracht. Mooi artikel om meer erover te lezen en te begrijpen.

50 Tips voor een betereomgang met Adult Attention Deficit Disorder (ADD)
Door Dr Edward M. Hallowel en Dr John R. Ratey (c) 1992
De behandeling van ADD begint met hoop. De meeste mensen die   ontdekken dat ze ADD hebben, of het nu kinderen zijn of volwassenen,   hebben geleden onder een hoop pijn.   The emotionele beleving van ADD wordt overspoeld met schaamte,   vernedering en zelf-kastijding. Tegen de tijd dat de diagnose   ADD is gesteld, hebben veel mensen met ADD hun zelfvertrouwen   verloren. Velen hebben verschillende therapeuten bezocht,   zonder echt geholpen te zijn. Waardoor ze uiteindelijk alle   hoop hebben verloren.

De belangrijkste stap aan het begin van de behandeling is het   opnieuw inprenten van hoop. Individuen met ADD kunnen zijn   vergeten wat hun goed kanten zijn. Ze kunnen, ergens in het   verleden, ieder vertrouwen hebben verloren in de mogelijkheid   dat er eens iets wél goed zal uitpakken.   Ze zitten vaak opgesloten in een soort hardnekkige vasthoudend   patroon, waarbij alle theorie, behoorlijk veel veerkracht en   inventiviteit ervoor moet zorgen dat ze hun hoofd boven water   houden. Het is een tragisch verlies, het te snel opgeven van   het leven. Maar veel mensen met ADD zien geen andere weg, dan   voortdurend en herhaaldelijk falen.   Hoop, is voor hun, het risico nemen om nogmaals tegen de   vlakte gemept te worden.

En toch, hebben deze mensen een enorme capaciteit om te hopen   en te dromen. Meer nog dan de meeste mensen, hebben personen   met ADD een fantastisch voorstellingsvermogen.   Ze denken in het groot en ze dromen grote dromen.   Ze kunnen de kleinste mogelijkheid aangrijpen en zich voor-stellen   hoe ze dit kunnen veranderen in een belangrijke door-braak.   Ze kunnen een toevallige ontmoeting kunne doen uitlopen   op een geweldige avond uit. Ze floreren door hun dromen en ze   hebben organisatorische methoden nodig om duidelijk te zijn en   om ze op het goede spoor te houden.

Maar zoals met de meeste dromers, gaan ze mank als de droom   uit elkaar spat. Meestal als de diagnose ADD gesteld is, is   dit uiteenspatten van dromen vaak genoeg gebeurd om ervoor te   zorgen dat ze ervoor uitkijken om nog eens hoop te hebben.   Het kleine kind houdt liever zijn mond, dan weer gepest te   worden. De volwassene houdt liever zijn mond dicht dan het   risico te lopen dat de zaken weer volledig in de soep lopen.   De behandeling, moet dus beginnen met hoop.

We verdelen de behandeling van ADD meestal in 5 basis gebieden:

1. Diagnose

2. Educatie

3. Structuur, ondersteuning en begeleiding

4. Verschillende vormen van psychotherapie

5. Medicatie

In dit foldertje, zullen we een paar algemene principes aange-   ven, die los van de medicamenteuze benadering,   op zowel de behandeling van kinderen alsook volwassenen met   ADD van toepassing zijn.   Een manier om de niet medicamenteuze behandeling van ADD te   organiseren geschiedt via het geven van praktische suggesties   of “tips” in de omgang. Vijftig van dergelijke tips staan   hieronder weergegeven:
(I)  Inzicht en educatie.

1. Zorg dat je zeker bent van de diagnose. Zorg dat je werkt   met een professional met een werkelijk begrip van ADD en   die ervoor zorgt dat andere vergelijkbare of samenhangen-   de ziekten kunnen orden uitgesloten, zoals angst-stoor-   nissen, depressie, schildklierproblemen, bipolaire stoor-   nis, of obsessive-compulsive disorder.

2. School jezelf bij. Misschien is het allerbelangrijkste   voor een goede behandeling wel, een goed begrip van de   ziekte ADD. Lees boeken. Praat met deskundigen. Praat met   andere volwassenen met ADD. Je bent dan in staat om je   eigen behandeling op te stellen die past bij jouw specifieke   versie van ADD.

3. Coaching. Het is handig voor je om een coach te hebben,   iemand die dicht bij je staat, maar altijd met humor.   Je coach kan je helpen om georganiseerd te blijven,   ervoor zorgen dat je aan activiteiten blijft werken, je   aanmoedigen of je helpen herinneren dat je weer aan het   werk moet. Vriend, collega, of therapeut (het is mogelijk   dat je partner je coach wordt, maar dit is wel riskant),   een coach is iemand die ervoor zorgt dat zaken daadwerkelijk   worden gedaan, je aanspoort zoals een trainer doet,   je in de gaten houdt en meestal aan jouw kant staat. Een   coach kan ongelooflijk behulpzaam zijn in de behandeling   van ADD.

4. Aanmoediging. Volwassenen met ADD hebben grote hoeveelheden   aanmoediging nodig. Dit is gedeeltelijk te wijten   aan het feit dat ze enorme hoeveelheden zelfkritiek   hebben, wat jaar in jaar uit alleen maar meer werd.   Maar het gaat verder dan dat. Meer dan de doorsnee persoon,   raakt de ADD volwassene de weg kwijt zonder aanmoediging   en bloeit hij helemaal op als een kerstboom wanneer   hij het wel krijgt. Vaak willen ze voor een ander werken volgens een patroon   dat ze niet voor zichzelf zullen doen. Dit is   niet “slecht”, het is gewoon zo. Dit moet worden herkend   en er moet gebruik van worden gemaakt.

5. Realiseer je wat ADD NIET is, bv ruzie met je moeder.

6. Leidt anderen op en betrek ze erbij. Net zoals het voor   jou belangrijk is om je ziekte te begrijpen, zo geldt dat   net zo goed, misschien zelfs wel meer voor de mensen in   je omgeving. Familie, school, werk, vrienden. Zodra ze   door hebben waar het om draait, begrijpen ze je beter en   kunnen zelfs behulpzaam zijn.

7. Voel je niet meer schuldig over het feit dat je bezigheden   zoekt met een grote mate van stimulatie. Begrijp dat   je juist wordt aangetrokken tot sterk stimulerende situaties.   Probeer ze alleen verstandig uit te zoeken en lig   niet meer wakker over de “verkeerde” keuzen.

8. Luister naar de feedback van betrouwbare anderen. Volwassenen   (en kinderen) met ADD zijn beruchte zelf-observanten.   Ze gebruiken veel, van wat kan worden opgevat als   ontkenning.

9. Overweeg om bij een supportgroep te gaan, of er zelf   eentje op te richten. De meeste belangrijke informatie   over ADD is helaas nog niet in de boeken terecht gekomen,   maar blijft opgeslagen in de hoofden van mensen die ADD   hebben. In een supportgroep kan deze informatie naar   buiten komen. Bovendien bieden supportgroepen vaak precies   de hulp die zo hard nodig is.

10. Probeer af te komen van alle negativiteit die zich door   de jaren in je heeft opgebouwd, als je jaren door het   leven bent gegaan, zonder te weten dat je ADD had.   Een goede psychotherapeut kan hierbij behulpzaam zijn.

11. Voel je niet gebonden door conventionele carrière of   conventionele manieren van omgaan met alles.   Geef jezelf toestemming om jezelf te zijn. Stop met   jezelf wijs te maken, dat je moet zijn zoals je altijd   dacht dat je zou moeten zijn, dus bijvoorbeeld de model   student, het georganiseerde staflid, en laat jezelf zijn   zoals je bent.

12. Onthoudt, dat wat je hebt een neuropsychiatrische conditie   is. Het is genetisch overgedragen. Het wordt veroorzaakt door   biologie, door de manier waarop je hersenen   ‘bekabeld’ zijn. Het is geen ziekte van de wil en ook   geen moreel falen. Het wordt ook niet veroorzaakt door   een zwakte in je karakter en ook geen onvermogen om   volwassen te worden. De genezing kan dus ook niet worden   gevonden in de kracht van de wil, ook niet in straf, niet   in opoffering en ook niet in pijn.   ONTHOUDT DIT ALTIJD. Hoewel veel mensen dit toch proberen,   zijn er velen met ADD die veel moeite hebben om te   accepteren dat de ziekte zijn grondslag vindt in biologie,   in plaats van in het karakter.

13. Probeer anderen te helpen, die ADD hebben. Je leert er   namelijk een hoop van over de ziekte en haar verloop, en   je bovendien voel je jezelf er beter door.

(II) Beter Presteren.

14. Externe structuur. Structuur is de fundering in de non-medicamenteuze   behandeling van kinderen met ADD. en   waarschijnlijk geldt dit net zo voor volwassenen.   Vervelend om op te stellen, maar eenmaal geïnstalleerd   werkt structuur als de muren van de baan rond de bobslee.   Ze zorgen ervoor dat je als een raket naar beneden kan en   niet uit de baan vliegt.

Maak frequent gebruik van :

– lijsten

– kleur codering

– reminders/herinneringen aan iets

– briefjes/notities voor jezelf

– rituelen

– archieven

15. Kleur codering. Zoals hierboven al genoemd, verdient   kleurcodering extra aandacht. Veel mensen met ADD zijn   visueel georiënteerd. Doe hier je voordeel mee, door   zaken te herinneren middels kleuren: Archieven, memo’s,   brieven, teksten, roosters etc. Bijna alles wat je normaal   in zwarte letters op wit papier zet, kan beter   worden herinnerd, vastgehouden en daardoor stimulerender   werken. door het gebruik van kleur.

16. Gebruik pizzazz (zelfs Kramers woordenboek laat het hier  afweten, een snickers voor degene die het weet 🙂
Rekening houdend met tip #15, probeer je omgeving zo   stimulerend mogelijk in te richten, zonder dat je overloopt.

17. Richt je omgeving in op beloning in plaats van dat je   constant wordt gedemotiveerd. Om te begrijpen hoe een   demotiverende omgeving eruit ziet, hoeven veel ADD volwassen   maar terug te denken aan hun (middelbare) schooltijd.   Nu je de vrijheid hebt van een volwassene, kun je   het leven zo inrichten, dat je niet steeds wordt herinnerd   aan je tekortkomingen en grenzen.

18. Houdt er rekening mee en accepteer dat X % van de projecten   waar je mee bezig gaat, relaties die je hebt en   verplichtingen ongetwijfeld volledig de mist in gaan.

19. Omhels uitdagingen. ADD mensen worden gedreven door   uitdagingen. Zolang je weet dat er niet van alles iets   terecht komt, en je niet te perfectionistisch wordt of   vaag, lukt het je om een heleboel dingen wel goed te doen   en blijf je uit de problemen.

20. Stel deadlines. Dus data (en niet datums) waarop iets persé   gedaan moet zijn.

21. Breek grote klussen in kleine klusjes op. Verbind deadlines   aan de kleinere klusjes. Dan zal namelijk, als was   het tovenarij, de grote taak als vanzelf gedaan worden.   Dit is één van de meest simpele en effectieve methoden   van alle organisatorische methoden.   Vaak kan een grote klus gevoelsmatig een overweldigend   effect hebben op iemand met ADD. Alleen de gedachte al om   eraan te gaan werken, kan er voor zorgen dat er niet eens   aan begonnen wordt. Aan  de andere kant, als een grote   klus in kleinere klusjes wordt opgebroken, blijkt het   vaak erg makkelijk om die uit te voeren.

22. Stel prioriteiten. Voorkom uitstellen. Als het druk   wordt, verliest een persoon met ADD het perspectief:
Het betalen van een parkeerboete kan net zo moeilijk   worden als proberen de brand te blussen die in je prullenbak   is ontstaan. Stel prioriteiten. Haal een keer diep   adem. Doe de belangrijkste dingen eerst.   Uitstellen, is éen van de basishandelingen van mensen met   ADD. Je moet jezelf veel discipline opleggen om dit aan   te zien komen en waar mogelijk uit de weg te gaan.

23. Accepteer dat je bang bent voor het feit dat zaken goed   gaan. Accepteer scherpe kantjes als dingen te makkelijk   gaan. Of als er eens geen conflict is. Maak dingen ook   niet mooier dan ze zijn, om ze stimulerender te maken.

24. Probeer uit te vinden, waar en onder welke omstandigheden   je het beste werkt: In een luidruchtige kamer, in de   trein, ingepakt in drie dekens, luisterend naar muziek,   whatever (is best een nederlands woord SJA).   Kinderen en volwassenen met ADD presteren vaak het best   onder nogal vreemde omstandigheden. Laat jezelf werken   onder de omstandigheden waarbij je het best presteert.

25. Weet, dat het prima is om twee dingen tegelijk te doen:
Dus met iemand praten en ondertussen breien, Stevig   nadenken terwijl je onder de douche staat, of een stukje   gaan hardlopen terwijl je een vergadering voorbereidt.   Vaak moeten mensen met ADD meerdere dingen tegelijk doen,   om überhaupt iets af te ronden.

26. Doe iets waar je goed in bent. Wederom, als het je makkelijk   lijkt af te gaan, prima. Er is geen enkele regel die   bepaalt dat je alleen maar dingen moet doen die je niet   goed kan.

27. Hou ruimte vrij tussen afspraken om je gedachten even op  een rijtje te zetten. Overgangen zijn moeilijk voor   ADD’ers en mini-pauzes kunnen de overgang vergemakkelijken.

28. Hou een notitieboekje bij de hand, in de auto, naast je   bed of in je jas. Je weet namelijk nooit wanneer je een   goed idee krijgt en ook niet wanneer je iets moet onthouden.

29. Lees met een pen in je hand. Niet alleen om dingen te   onderstrepen of in de kantlijn te schrijven, maar ook   voor de onvermijdelijke stroom van andere gedachten die   opkomen tijdens het lezen.

(III) Omgaan met stemmingen.

30. Plan een structurele “uitblaastijd” in. Maak iedere week   wat tijd vrij om gewoon even niets te doen en alles te   laten vallen. Wat je ook wil doen : Jezelf bombarderen   onder harde muziek, naar de racebaan gaan,   een feest(maal) houden. Kies een activiteit waar je   jezelf af en toe helemaal in kan verliezen.

31. Laadt regelmatig je eigen batterijen weer op. Samenhangend   met # 30 , hebben mensen met ADD, dagelijks een paar   momenten nodig om wat tijd te verspillen, zonder dat ze   zich schuldig voelen. Een manier om deze tijd zonder   schuldgevoel door te komen, is door het opladen van je   batterijen te noemen. Doe een dutje. Kijk tv, mediteer.   Iets rustig. Relaxend. Ontspannen.

32. Kies “goede” behulpzame verslavingen, zoals bijvoorbeeld   sport. Veel volwassenen met ADD hebben een aanleg voor   verslavend of dwangmatig gedrag in hun persoonlijkheid,   in de zin dat ze altijd wel ergens aan verslaafd zijn.   Zorg dat dit iets is waar je beter van wordt.

33. Begrijp stemmingswisselingen en leer hier mee omgaan.   Begrijp dat je stemmingen doorlopend kunnen veranderen,   ongeacht wat er in de wereld gebeurt. Verspil geen tijd   met je af te vragen waar de stemmingswisseling vandaan   komt en zoek ook niemand om de schuld te geven. Richt   jezelf liever op leren accepteren dat je een slechte bui   hebt, wetende dat het wel weer over gaat, en zoek manieren   om het sneller te laten overgaan. Verandering van   handelingen, bijvoorbeeld deelnemen aan een nieuwe activiteit   (liefst interactief, dus niet kijken naar zwemmen,   maar het zelf gaan doen), maar een gesprek houden met een   vriend of gaan tennissen of een boek lezen, helpt enorm   om over de stemming heen te komen.

34. Hou er rekening mee dat de volgende cyclus veel voorkomt   bij volwassen met ADD:

–  Iets “prikkelt” je psychologisch systeem, een verandering   of een overgang, een teleurstelling of zelfs   een succes. Het voorgaande kan behoorlijk triviaal   zijn.

–  Deze “prikkeling” wordt gevolgd door een mini-paniek,   met een opeens optredend verlies van perspectief, de   wereld wordt op zijn kop gezet.

–    Je probeert om te gaan met deze paniek door je vaak   obsessief en volhardend te richten op één aspect van   de situatie. Dit kan een uur duren, of een dag of   zelfs een paar maanden.

35. Leg scenario’s/plannen klaar tegen de onvermijdelijke   verveling. Maak een lijst van vrienden die je dan belt.   Houdt een paar video’s bij de hand die je altijd boeien   en ervoor zorgen dat je helemaal wordt afgeleid.   Zorg dat je makkelijk kan gaan sporten. Zorg dat je een   bokszak of kussen bij de hand hebt om tegenaan te meppen   als je extra veel kwade energie in je hebt.   Bereidt een paar peptalks voor die je tegen jezelf kan   houden zoals “Je bent dit al eens vaker tegengekomen, dit   is gewoon de ADD-blues (ADD-dip), het zal snel weer over   zijn, Alles gaat verder goed.”

36. Verwacht depressie na succes. In het algemeen klagen   mensen met ADD erover dat ze na een succes paradoxaal   genoeg depressief worden. Dit komt omdat de enorme stimulatie   van het achternajagen of verkrijgen van een doel,   of de voorbereiding is verdwenen. De klus is geklaard. Of   hij nou wint of verliest, iemand met ADD mist het probleem,   de enorme stimulatie en voelt zich depressief.

37. Leer symbolen, slogans, gezegden als ezelsbruggetjes bij   het adresseren van tegenvallers, fouten, missers, vergeten   afspraken of stemmingswisselingen, die ervoor zorgen   dat je de zaken snel weer in het juiste perspectief ziet.   Dus als je linksaf slaat in plaats van rechtsaf waardoor   de hele groep een omweg maakt van 20 minuten, zeg dan   gewoon “Oh, daar gaat mijn ADD weer”,   Dan dat je een zes uur durende ruzie krijgt over het feit   dat je onbewust probeert de hele trip te saboteren. Dit   is geen excuus. Je blijft nog steeds verantwoordelijk   voor je daden, maar het is goed om te weten waar je daden   vandaan komen en waarvan niet.

38. Gebruik “time-outs” zoals bij kinderen. Als je overstuur   bent of overgestimuleerd, neem dan een time-out. Ga even   weg. Ontspan jezelf.

39. Leer opkomen voor jezelf. Volwassenen met ADD zijn er zo   aan gewend om te worden bekritiseerd, dat ze onnodig veel   in de verdediging springen als ze voor zichzelf willen   opkomen. Probeer af te stappen van die verdedigende   houding.

40. Voorkom voortijdige beëindiging van een project, een   ruzie, een deal, een afspraak of een gesprek. Probeer   niet gelijk alles af te kappen, ook al jeuken je handen   om dat toch te doen.

41. Probeer succesvolle momenten te verlengen en te onthouden.   Ook over langere tijd. Je moet jezelf hier bewust en   expres in trainen, omdat je het anders weer net zo snel   vergeet.

42. Onthoud dat ADD er meestal ook voor zorgt dat je overmatige   interesse en aandacht (HYPERFOCUS) besteedt aan   iets. Deze overmatige aandacht kan zowel constructief als   destructief werken. Kijk uit voor het destructieve gebruik:
De aanleg om obsessief en vastgebeten vast te   houden aan één of ander ingebeeld probleem, zonder het   los te kunnen laten.

43. Sport veel en vaak. Je moet dit in je leven opnemen en   erin houden. Sport is zonder meer eén van de beste behandelingen   van ADD. Het helpt om agressie en overmatige   energie op een positieve manier kwijt te raken.   Het zorgt ook voor ruis-onderdrukking in je geest, het   stimuleert je hormonale en neurochemische systeem op een   natuurlijke, therapeutische manier en het ontspant en   kalmeert je lichaam. Als je dat allemaal optelt bij de   algemeen bekende gezondheidsredenen om aan sport te doen,   dan zie je hoe belangrijk dit punt is.   Maak er iets leuks van, zodat je er langere tijd mee   bezig kan blijven, zo niet de rest van je hele leven.

44. Maak een goede keuze uit de mensen waarmee je omgaat.   Het valt op hoezeer een ADD volwassene kan opbloeien door   de keuze voor een specifiek maatje.

45. Leer te lachen om jezelf en anderen, met betrekking tot   je symptomen, aangaande je vergeetachtigheid, je onvermogen   om op tijd te letten, je tactloosheid of je impulsiviteit,   of wat dan ook.   Als je namelijk ontspannen genoeg bent om de lol van dit   alles in te zien, dan zullen anderen je veel meer vergeven.

46. Plan activiteiten met vrienden. Houd je echt aan deze   geplande activiteiten. Het is essentieel dat je verbonden   blijft met andere mensen.

47. Zoek groepen en wordt er lid van, als je merkt dat mensen   je mogen, waarderen, begrijpen of blij zijn dat je er   bent.

48. Tegenovergesteld aan 47. Blijf niet te lang hangen bij   groepen waarvan je de indruk hebt dat ze je niet waarderen,   of begrijpen.

49. Deel complimenten uit, let op andere mensen. In het   algemeen, leer sociale vaardigheden, zoals bijvoorbeeld   van je coach.

50. Stel sociale deadlines.

Vertaald door Sander J. Alkemade  1995

Bron: http://www.addonline.nl/add/tips.html

Advertentie